Przejdź do treści

logo Narodowe Centrum NaukiProjekt realizowany w ramach grantu badawczego finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki nr UMO-2021/41/B/HS3/00253

Nowy artykuł dotyczący aktywności kobiet z rodzin magnackich w czasach saskich

Nowy artykuł dotyczący aktywności kobiet z rodzin magnackich w czasach saskich

„Korespondencja urzędników folwarcznych Marianny z Kątskich Potockiej, starościny lwowskiej, jako przyczynek do analizy podstaw życia ekonomicznego dworu magnackiego i aktywności gospodarczej kobiet w czasach saskich”- to najnowszy artykuł opublikowany przez dr hab. Urszulę Kicińską. Materiał ukazał się w czasopiśmie „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”.

Marianna z Kątskich Potocka (zm. 1768), starościna lwowska, to postać nietuzinkowa, dziedziczka ogromnej fortuny po Kątskich, Denhoffach i Szczukach, która stała się podstawą późniejszej potęgi ekonomicznej rodu Potockich. Jak dotąd niewiele wiadomo na temat przedsiębiorczości oraz zaangażowania się generałowej w działalność gospodarczą, której celem było dopilnowanie i pomnożenie rodzinnego majątku. Informacje te przynosi korespondencja urzędników folwarcznych kierowana do Marianny, która pozwala wniknąć w środowisko społeczne dworu Potockich oraz poznać jego organizację i sposób funkcjonowania, szczególnie pod kątem relacji, jakie istniały między generałową a osobami znajdującymi się na jej usługach – wyższymi i niższymi zarządcami dóbr, administratorami poszczególnych majętności czy też drobnymi poddanymi. Celem niniejszych rozważań jest zatem analiza gospodarczych i społecznych podstaw funkcjonowania majątków generałostwa oraz znalezienie odpowiedzi na kilka najistotniejszych pod tym kątem pytań, a mianowicie: Które gałęzie gospodarki z powodzeniem rozwijały się w dobrach Potockich i stały się podstawą do pomnożenia ich rozległej fortuny? Skąd czerpano zyski potrzebne na utrzymanie dworu? Jak układała się współpraca między dobrodziejką a poszczególnymi urzędnikami? Z jakimi problemami zwracano się do generałowej? Na ile analizowane responsy pozwalają nam zaobserwować wpływ Eustachowej na zawiadywane przez nią majątki, szczególnie podczas nieobecności jej męża? Zaprezentowane poniżej badania mają charakter nowatorski, gdyż wciąż brakuje opracowań poświęconych aktywności gospodarczej magnatek i szlachcianek w czasach saskich oraz ich znaczenia dla rozwoju i zwiększenia rodzinnej fortuny.

LINK DO ARTYKUŁU

Aktualności

  • W dniu 22 maja dr Jarosław Pietrzak na zaproszenie prof. Ivany Prijatelj Pavicic z Sveučilište u
  • W dniu 28 kwietnia 2025 roku

Zobacz więcej na naszym facebooku

W dniu 22 maja dr Jarosław Pietrzak na zaproszenie prof. Ivany Prijatelj Pavicic z Sveučilište u Splitu, Filozofski fakultet (Uniwersytet w Splicie, Wydział Humanistyki i Nauk Społecznych) wygłosił wykład "Polish coffin portrait of the 16th-18th centuries as a unique element of Old Polish pompae funebris and court culture" oraz zaprezentował działalność i osiągnięcia zespołu grantowego "Kobiecy dwór szlachecki w Rzeczypospolitej w czasach saskich. Struktury - ludzie - kultura - funkcje". ... See MoreSee Less
View on Facebook
W dniu 28 kwietnia 2025 roku w siedzibie Stacji Naukowej PAN w Rzymie odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa pt. „Due regine d’eccezione a Roma: Cristina di Svezia e Maria Casimira Sobieska / Two exceptional queens in Rome: Christina of Sweden and Maria Casimira Sobieska”. Spotkanie poświęcone było dwóm niezwykłym postaciom kobiecym – byłym królowym, które odegrały znaczącą rolę w życiu kulturalnym, religijnym i społecznym Rzymu: Krystynie Wazównie, królowej Szwecji oraz Marii Kazimierze Sobieskiej, królowej Polski i wdowie po Janie III Sobieskim. Obie, rezydując w Wiecznym Mieście po zakończeniu swoich ról monarszych, zyskały uznanie jako mecenaski sztuki i aktywne uczestniczki życia publicznego. W obradach wzięli udział badacze z Polski, Włoch i Szwecji, którzy zaprezentowali różnorodne podejścia badawcze do obecności i działalności obu monarchiń w Rzymie. Podczas spotkania dr Jarosław Pietrzak wygłosił referat pt. "Daily life at the court of Queen Maria Casimira d'Arquien Sobieska in Rome in the years 1699-1714"fot. Francesca Ceci ... See MoreSee Less
View on Facebook
Polecamy Państwa uwadze najnowszy artykuł Urszuli Kicińskiej zatytułowany "Powinności dworniczek w majątkach szlacheckich XVIII wieku".Streszczenie artykułu: W dawnej Polsce istniało wiele czynników determinujących rozwój dworów szlacheckich. Jednym z nich byli zatrudniani w nich oficjaliści i służba, w tym kobiety – arendarki, dworniczki i wiejskie panny. Cennym materiałem, choć bardzo rzadkim, do badania powinności poddanych w majątkach szlacheckich są instrukcje gospodarcze. Przykładem tego typu źródła są Ustawy powszechne dla dóbr moich rządców – autorstwa Anny Pauliny z Sapiehów Jabłonowskiej. W pierwszym tomie niniejszego dzieła księżna wskazała obowiązki m.in. dworniczek. Celem rozważań jest więc zaprezentowanie głównych obowiązków powierzanych kobietom w folwarku szlacheckim XVIII wieku, a także wyraźne zakomunikowanie, że ich praca miała istotny wpływ na rozwój ekonomiczny danej majętności oraz gospodarki tego okresu.Link do artykułu:apcz.umk.pl/KLIO/article/view/48499#NCN #womenscourt #dwórkobiecy #dwór #dwórprywatny ... See MoreSee Less
View on Facebook
Polecamy Państwa uwadze najnowszy artykuł prof. Bożeny Popiołek zatytułowany: Sługa pański. Uposażenie urzędników i służby dworskiej na dworach magnackich w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej.Streszczenie artykułu: Dwór magnacki, jako jedna z podstawowych struktur życia publicznego szlachty w XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, wywierał silny wpływ na swoje otoczenie poprzez przekazywanie zachowań kulturowych, postaw moralnych i idei politycznych. Właściciele dużych dworów prywatnych, aktywni i zaangażowani politycznie magnaci, stworzyli wokół siebie silne środowisko klienckie, wpływając na postawy szlachty danej prowincji i jej stosunek do władz zwierzchnich, angażując ją w swoje przedsięwzięcia, zapewniając zatrudnienie na dworze oraz w rozległych latyfundiach. Służba na dworze była zaszczytna i pożyteczna, ale też trudna i pełna wyrzeczeń, zależnych od pozycji i charakteru osobistego patronów oraz ich stosunku do podległych im osób. Od urzędników dworskich, urzędników latyfundialnych i pracowników najemnych oczekiwano wierności, posłuszeństwa, dużej sprawności i przedsiębiorczości, stąd rezygnacja ze służby na dworze była częstym zjawiskiem.Link do artykułu: apcz.umk.pl/KLIO/article/view/46707#NCN #womenscort #dwór #dwórkobiecy ... See MoreSee Less
View on Facebook