ĆWIERTNIA

staropolska miara objętości ciał sypkich, która stanowiła zazwyczaj ¼ korca, a w XVIII wieku często z nim utożsamiana. Podział i wielkość ćwiertni były lokalnie w różnych okresach odmienne. Dla przykładu w XVI-XVIII wieku ćwiertnia wieluńska wynosiła około 250 litrów, w XVIII wieku ćwiertnia warszawska – ok. 30,2 l; na Śląsku ćwiertnia wrocławska – ok. 18,5 l, ćwiertnia opolska ok. 38,0l.

Źródło: In hoc mense i o tymże czasie drogość wielka zbóż osobliwie była: bo płacono ćwiertnią krakowską żyta po złotych 22, pszenicę po złotych 24, zaś korzec miechowski  żyta płacono złotych 12”.

K.J.K. Dziuliński, Diariusz potocznych rzeczy i wydatków na różne domowe potrzeby, Pamiętnik, Biblioteka Jagiellońska, rkps 2433, s. 56-57.

Zob. szerzej: M. Kamler, Ćwiertnia [hasło], [w:] Encyklopedia Historii Gospodarczej Polski do 1945 roku, t. I, Warszawa 1981, s. 134.