ŁOKIEĆ (ULMA)

jednostka miary – o długości zależnej od państwa, regionu i epoki historycznej. Tradycyjna europejska miara łokcia nawiązywała do średniej długości ręki od stawu łokciowego do końca palca środkowego. W Polsce nowożytnej naczelne miejsce zajmował łokieć krakowski wynoszący 58,5 cm. Kolejno zrównywano z nim łokieć poznański, warszawski i podlaski, przez co łokieć krakowski stał się obowiązujący w całej Koronie, a od 1613 r. również na Litwie. Po 1565 r. łokieć krakowski wynosił 58,6 cm. W 1764 r. na skutek reform stanisławowskich określono na nowo wielkość łokcia polskiego (czyli krakowskiego), zwanego od tego momentu koronnym. Od tej pory wynosił on 59, 55 cm.

Źródło: Sprawiłem sobie suknię zwierzchnią terklasową brałem łokieć terklasu u Jegomości Pana Lorensego po talarze bitym kosztuje ta suknia blisko złotych 100”.

K.J.K. Dziuliński, Diariusz potocznych rzeczy i wydatków na różne domowe potrzeby, Pamiętnik, Biblioteka Jagiellońska rkps 2433, s. 36

Zob. szerzej: J. Szymański, Nauki pomocnicze historii, wyd. VI, Warszawa 2005, s. 161-163; A. Manikowski, Łokieć [hasło], [w:] Encyklopedia Historii Gospodarczej Polski do 1945 roku, t. I, Warszawa 1981, s. 448.