SZELĄG

od czasów Stefana Batorego stał się powszechnie używaną monetą o wadze 1,13 g i próbie II 7/8, ale w XVII w. tak zmieniającą swą wartość (od 0,67 g wagi i II próby), że za Jana Kazimierza zaczęto je bić w miedzi. Ich wartość nominalna zawsze była równa 1/3 grosza. Za czasów Jana Kazimierza szelągów o wadze 1,34 g, zaprojektowanych w 1659 r. przez mincerza Tytusa Liwiusza Boratiniego (tzw. boratynki) wybito na łączną sumę 10 000 000 złp, co dorowadziło skarb polski do ruiny. Boratynki, obok tynfów, były pierwszymi w Polsce monetami o kursie przymusowym. Stąd do obiegu nie dopuszczały ich na swym terenie miasta pruskie. W czasie reformy stanisławowskiej wprowadzono też miedziane szelągi, które ważyły 1,29 g.

Źródło: „Dwa obrazy dałem odmalować w Krakowie to jest Świętego Kazimierza i Świętego Kantego patronów moich, które mnie kosztują oba z ramami złotych, szelągami, 40”.

K.J.K. Dziuliński, Diariusz potocznych rzeczy i wydatków na różne domowe potrzeby, Pamiętnik, Biblioteka Jagiellońska rkps 2433, s. 2.

Zob. szerzej: J. Szymański, Nauki pomocnicze historii, wyd. VI, Warszawa 2005, s. 584-586, M. Męclewska, Szeląg, [hasło], [w:] Encyklopedia Historii Gospodarczej Polski do 1945, Warszawa 1981, s. 354-355.