Kuchmistrz
Urzędnik dworski zawiadujący służbą kuchenną – kucharzami, piekarzami, cukiernikami i pasztetnikami. Określał codzienny jadłospis dworu, strzegł posłuszeństwa służby kuchennej i wydawanych na stół pański potraw. Pobierał środki na zakup produktów, które zlecał szafarzowi. Wybór odpowiedniego kuchmistrza, jak i służby kuchennej był trudny, gdyż niewielu było takich, którzy posiadali odpowiednią wiedzę i umiejętności doboru ludzi. „O kuchmistrzu oznajmuję, że będzie ten, co tu jest u marszałka, człowiek się zda cichy…”. Jadwiga Woroniczowa prosiła krewnego – „upraszając, abyś się postarał o człeka jakiego słusznego, sumiennego, aby się zdał na dyspozycyją dworu”.
Źródło: BN, Polona, sygn. 6917/III, t. 11, s. 20, Jadwiga z Jabłonowskich Woroniczowa do Ignacego Woronicza, z Kozłowa, 17 V 1758 r.
Zob. szerzej: B. Popiołek, Rytuały codzienności. Świat szlacheckiego dworu w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej, Warszawa 2022, s. ; taż, Między kuchnią i spiżarnią. Magnackich regestry wydatków kuchennych w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej, Warszawa 2025, s. 316 i n.
Kobiecy dwór szlachecki w Rzeczypospolitej w czasach saskich. Struktura, ludzie, kultura, funkcje.
