Przejdź do treści

logo Narodowe Centrum NaukiProjekt realizowany w ramach grantu badawczego finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki nr UMO-2021/41/B/HS3/00253

ADAMASZEK

[łac. adamascus, fran. damas] – tkanina żakardowa, dwustronna, najczęściej jedwabna, zwykle jednobarwna, ze wzorem matowym na błyszczącym tle (lub odwrotnie), uzyskiwanym przez odpowiednie dobranie splotów tkackich, najczęściej atłasowych i skośnych. Najstarsze adamaszki wytwarzano w Chinach w epoce Han (200 p.n.e.–220 n.e.); w Egipcie i Syrii w VII–XI w.; w Europie produkowano od XII wieku, głównie we Włoszech. Adamaszki lniane wyrabiano we Flandrii i Holandii w XVI–XVII wieku, w Saksonii i na Śląsku w XVII–XVIII wieku. Adamaszków jedwabnych używano do wyrobu: kosztownych ubiorów, paramentów kościelnych oraz do obijania ścian i mebli; adamaszków lnianych na bieliznę pościelową i stołową.

Źródło: „Powróciłem z Krakowa do domu. Za tą bytnością w Krakowie sprawiłem sobie kaftan póładamaszkowy”, zob. K.J.K. Dziuliński, Diariusz potocznych rzeczy i wydatków na różne domowe potrzeby, Pamiętnik, Biblioteka Jagiellońska, rkps 2433, s. 54.

Zob. szerzej: Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. S. Kozakiewicz, Warszawa 2007, s. 2, Szeroka definicja adamaszku pod tym linkiem: https://jbc.bj.uj.edu.pl/Content/277923/PDF/NDIGDRUK010375_1859_T1.pdf, s. 105.